Begrippen
Beschrijft onze uitleg van begrippen die worden genoemd in Artikel 7 van het Afsprakenstelsel, maar er niet direct worden uitgelegd.
Introductie
Dit bestand beschrijft onze interpretatie van begrippen die genoemd worden in Artikel 7 van het DMI Afsprakenstelsel en bijbehorende templates.
De begrippen zijn gegroepeerd bij conceptuele samenhang. In de implementatie zijn ze te vinden onder model/ en vormen ze de basis van de formalisatie.
Basisbegrippen
De eerste groep begrippen bevat basisbegrippen relevant voor het Afsprakenstelsel en de templates.
Dienst
Beschrijft een aangeboden, afgenomen of anderzijds relevante set aan producten, diensten en/of data.
Dit is het type object wat wordt verhandeld via het DMI Ecosysteem.
Waarde
Beschrijft een bepaalde waarde, vaak in geld uitgedrukt. Groepeert Dienstwaarde, Commonswaarde, Leveringskosten en Prijs.
Dienstwaarde
Beschrijft de commerciële waarde geassocieerd met een bepaalde Dienst.
Dit is niet per sé gelijk aan de Commonswaarde van een Dienst!
Commonswaarde
Beschrijft de Commons waarde geassocieerd met een bepaalde Dienst.
Dit is de Waarde die afgaat van het Commons-budget van een Deelnemer als ze een Dienst afnemen.
Leveringskosten
Beschrijft de kosten die gemaakt worden bij het afhandelen van een Afname. Hierbij kan gedacht worden aan bijvoorbeeld transactiefees aan het Ecosysteem, kosten om een dataset voor te verwerken of infrastructuurkosten.
Leveringskosten worden vastgelegd in een Overeenkomst en komen bovenop de Prijs. Als de Overeenkomst een Commons-Aanbod betreft, kan de Aanbieder desgewenst opgeven dat dit van het Commons-budget mag worden verrekend.
Prijs
Beschrijft de afgesproken prijs om een Dienst af te nemen. Dit verhoudt zich vaak tot de Dienstwaarde, maar dat hoeft niet.
De Prijs wordt vastgelegd in een Overeenkomst, en staat los van de Leveringskosten. Alleen relevant voor Commerciële Aanbiedingen.
Catalogus
Beschrijft een bepaalde plek waar Aanbiedingen te vinden zijn. De PDC is hier een voorbeeld van.
Verwerkingsplek
Beschrijft een locatie waar Afnames kunnen worden afgehandeld. De Algemene Voorzieningen zijn hier een voorbeeld van.
Entiteiten
Deze groep begrippen bevat de soorten entiteiten die worden genoemd in het Afsprakenstelsel en de templates.
Deelnemer
Beschrijft een organisatie deel van het DMI Ecosysteem.
Deelnemers kunnen bepaalde Deelnemersrollen spelen binnen het DMI Ecosysteem.
Aanbieder
Beschrijft een Deelnemer die data levert aan een andere Deelnemer.
Consument
Beschrijft een Deelnemer die data afneemt van een andere Deelnemer.
Autoriteit
Beschrijft een organisatie die optreedt als geschilbeslechtende partij binnen het DMI Ecosysteem. De Ecoraad is hier een voorbeeld van.
Persoon
Beschrijft een persoon die namens een Deelnemer handelt.
Personen vervullen binnen een Deelnemer een bepaalde Persoonsrol.
Rollen
Deze groep begrippen bevat de rollen die Deelnemers of Personen kunnen vervullen binnen het DMI Ecosysteem of een Deelnemer respectievelijk.
Deelnemersrol
Beschrijft de rol die een Deelnemer kan aannemen binnen het DMI Ecosysteem.
De rollen worden gedefinieerd in het hoofdstuk over Organisatierollen.
Persoonsrol
Beschrijft de rol die een persoon kan aannemen binnen het DMI Ecosysteem namens hun Deelnemer.
De rollen worden gedefinieerd in het hoofdstuk over DMI Gebruikersrollen.
Transacties
Deze groep begrippen modelleren ons concept van hoe Deelnemers van een aanbod in de PDC naar een transactie tussen Deelnemers gaan.
Omdat we zoeken naar een concrete implementatie, wijken we af van de terminologie van het Afsprakenstelsel door ons in eerste plaats te laten inspireren door het ODRL informatiemodel. In het vervolg zullen we deze verschillen expliciet benoemen.
1. Aanbod
Beschrijft een advertentie gedaan door een Aanbieder om een Dienst bij deze Aanbieder af te nemen. In DMI worden aanbiedingen opgeslagen en inzichtelijk gemaakt in de PDC.
Aanbiedingen kunnen worden gedaan als Commons om aan de minimaal aangeboden waarde aan Commons te voldoen (Artikel 7.2).
2. Voorstel
Beschrijft een voorstel om een Aanbod om te zetten in een Overeenkomst. Bevat altijd het betreffende Aanbod, plus de Consument die de aangeboden Dienst gaat afnemen én eventuele extra eisen die worden overeengekomen naast die in het Aanbod.
Of een Dienst commercieel of als Commons wordt afgenomen wordt ook besproken in een Voorstel (zie Overeenkomst voor meer informatie).
Voorstellen kunnen in DMI op twee manieren worden gemaakt:
Door in te gaan op een Aanbod in de PDC; en
Door een verfijning van een eerder Voorstel te maken en delen met de andere partij.
Het eerste geval wordt altijd gedaan door een Consument. In het tweede geval kan het zowel de Aanbieder als de Consument zijn die een verfijning van het contract wilt voorstellen.
3. Overeenkomst
Beschrijft een Voorstel wat door zowel de Aanbieder als de Consument is geaccepteerd en ondertekend. Bevat altijd het betreffende Voorstel, plus bewijs dat het is geaccepteerd door beide partijen.
Uiteindelijk is het de Overeenkomst die bepaald of Afname van de betreffende Dienst commercieel of als Commons wordt gedaan. In het eerste geval moet de Aanbieder de Prijs van de afname betalen met geld, terwijl dit in het tweede geval afgaat van het Commons-budget van de Consument. De Leveringskosten van de Afname kunnen eventueel ook van het Commons-budget worden gehaald indien overeengekomen.
Voorstellen worden in DMI gemaakt als het onderhandelingsproces wordt afgerond. Dit is wat wordt gecontroleerd door de Policy Reasoner in de Algemene Voorzieningen.
4. Afname
De laatste stap in het transactieproces beschrijft een concrete afname zoals afgesproken namens een Overeenkomst. Er kunnen meerdere Afnames per Overeenkomst plaatsvinden indien afgesproken.
Afnames worden in DMI gedaan door onderling de Dienst uit te wisselen en dan te noteren bij de Algemene Voorzieningen.
Last updated